Betere afvalscheiding door huishoudens in de stad (Bassta Plus)

Nederland moet in 2050 volledig circulair zijn. Goed scheiden van afval, zodat het bruikbaar is als grondstof voor nieuwe producten, is hierbij cruciaal. Het blijkt echter moeilijk bewoners van met name hoogbouw zo ver te krijgen dat ze hun afval altijd gescheiden in de container te gooien.

Voordelen tastbaar maken

‘Het ontbreekt bewoners nu vaak nog aan de kennis en motivatie om afval te scheiden zoals het hoort,’ zegt Maarten Mulder, onderzoeker Circulaire Transitie bij de HvA en projectleider. Bewoners krijgen van de gemeente nu vaak alleen een flyer waarop staat wanneer ze welk soort afval aan de straat kunnen zetten. Maar om gedrag daadwerkelijk te veranderen zijn meer ingrijpende interventies nodig, die afval scheiden gemakkelijker maken en de voordelen ervan tastbaar maken.

Verschillende gedragsinterventies

In BASSTA Plus onderzoekt de HvA samen met gemeentes, afvalinzamelaars en andere maatschappelijke organisaties, welke (combinaties van) interventies scheidingsgedrag stimuleren. Er worden verschillende gedragsinterventies onderzocht, zoals een startpakket, het stellen van groepsdoelen, ‘infoquêtes’ en de container als communicatiemiddel. Bewoners worden via veldonderzoek (waarbij interventies in de praktijk getest worden) bij het project betrokken.

Zelf aan de slag als gemeente

1. Wil je als gemeente of afvalinzamelaar meer weten over hoe bewoners aankijken tegen het scheiden van gft-afval en ze tegelijk stimuleren hun gft (beter) te scheiden, dan is de infoquête mogelijk een interessante oplossing. Hieronder vind je een handleiding voor het opzetten van een infoquête.

2. Een gedragsinterventie die kan bijdragen aan het vergroten van de gelegenheid om gft te scheiden is het aanbieden van een gft-bakje en zakjes. Maar welk soort bakje kun je het beste aanbieden aan bewoners, geef je wel of niet een keuze en hoe kun je het beste de uitgifte regelen? Deze vragen stonden centraal in een onderzoek naar de inzet van gftbakjes in Nederland.

Partners en financiering

BASSTA Plus is mede gefinancierd met de RAAK-publiek-subsidie van Regieorgaan SIA. Het consortium telt elf partners: de Hogeschool van Amsterdam, gemeente Amsterdam, gemeente Amersfoort, gemeente Den Haag, gemeente Alphen a/d Rijn, ROVA, Avalex, Rijkswaterstaat, NVRD, Vereniging Afvalbedrijven en Milieu Centraal. Ook de gemeente Rotterdam is betrokken bij het project. Ook meedoen? Neem gerust contact op met het projectteam.

Onderwijs

Studenten Toegepaste Psychologie, Product Design en Communicatie en Multimedia Design van de HvA draaien mee in het onderzoek. De studenten helpen mee bij het ontwikkelen en testen van de interventies.

Vervolg op BASSTA (2021-2023)

BASSTA Plus is een vervolg op het project BASSTA (mede gefinancierd met de RAAK-publiek-subsidie van Regieorgaan SIA). Onderzoekers van de HvA brachten hierin gedetailleerd in kaart hoe bewoners van flats in onder andere Amsterdam, Utrecht en Alphen aan den Rijn omgaan met afval: van het ontstaan van afval bij mensen thuis tot het moment waarop het afval buiten in een container wordt gegooid. Daarover lees je meer in de publicatie Gedragsanalyse huishoudelijk afval en de interactieve PDF Afvalscheidingsgedrag per fase en afvalstroom. De onderzoekers ontwierpen en testten ook een aantal interventies, in samenwerking met maatschappelijke organisaties, gemeentes en andere overheidsinstanties.