4 onderzoeken naar hitte in steden

Cool Cities

Door klimaatverandering krijgen Europese steden steeds vaker en langer te maken met hoge temperaturen. Dit heeft grote gevolgen voor de leefbaarheid van onze steden. Zo kan er schade ontstaan aan groen, huizen en infrastructuur. Ook is er een risico op hittestress: lichamelijke en mentale klachten door oververhitting, zoals vermoeidheid, hoofdpijn, duizeligheid en slecht slapen.

Veel gemeenten willen hittestress beperken, maar vaak hebben zij geen goed overzicht van waar maatregelen nodig zijn. In het project Cool Cities werken internationale partijen samen om een netwerk van koele routes voor wandelaars en fietsers en koele plekken in steden te creëren: een Cool Network.

Effectief klimaatgroen

Groen is een heel goed middel om een stad meer klimaatbestendig te maken. Maar het effect hangt af van het type groen én de omgeving waarin dat groen staat. Richtlijnen voor effectief groen in verschillende wijktypen ontbraken tot nog toe. Het onlangs afgeronde project Effectief klimaatgroen heeft hier verandering in gebracht.

De eindpublicatie presenteert de resultaten voor vier wijktypen: Bloemkoolwijk, Stedelijk Bouwblok, Volkswijk en Verbindingswegen. Per wijk is aangegeven welk groene oplossingen kunnen helpen om hittestress te beperken. Bij elke oplossing staat bovendien hoe groot het effect voor de reductie van hittestress is.

Hitte in de woning

Op warme dagen kan de temperatuur in veel huizen flink oplopen. Voor nieuwbouw is er een norm om de hitte in woningen te beperken, maar voor bestaande bouw nog niet. Dat moet anders, laten onderzoekers van de Hogeschool van Amsterdam in het pas afgeronde project Hitte in de woning zien.

‘Uit ons onderzoek blijkt dat het op hete dagen in veel woningen te warm wordt’, vertelt projectleider Froukje de Vries in een interview. Er zijn vier maatregelen die kunnen helpen om dat probleem aan te pakken: de woning doorluchten, zonwering gebruiken, de woning isoleren en de wijk vergroenen.

‘Maar’, waarschuwt De Vries, ‘dat werkt alleen als ze samen worden uitgevoerd. We zagen bijvoorbeeld dat als een woning wel zonwering heeft, maar er 's nacht niet wordt geventileerd, het alsnog te heet wordt. En als bewoners ’s nachts wel ventileren maar geen zonwering hebben, warmt een woning ook te veel op. Dat betekent dat alle partijen aan zet zijn: bewoners, maar ook woningcorporaties en gemeentes.’

1001 Hete Nachten

Niet alleen overdag, ook ’s nachts kan hitte in woningen voor problemen zorgen. Zo zorgt langdurige hitte ervoor dat gebouwen en huizen opwarmen, waardoor bewoners ’s nachts niet kunnen afkoelen en slecht slapen. Dit leidt tot negatieve effecten op gezondheid, arbeidsproductiviteit en leefbaarheid. Met het project 1001 Hete Nachten onderzoekt de Hogeschool van Amsterdam samen met partners hoe we het beste kunnen inspelen op nachthitte.

Over hoe vaak en waar nachthitte optreedt is nu nog te weinig bruikbare kennis beschikbaar. Het project 1001 Hete Nachten wil daarom uitzoeken hoe vaak en waar dit fenomeen nu en in de toekomst voorkomt. Ook wordt onderzocht welke temperaturen bewoners onacceptabel vinden, welke ruimtelijke factoren hier invloed op hebben en welke maatregelen aan stad en woningen helpen problemen te beperken.