Narratief Interprofessionele Samenwerking
Lectoraat De Pedagogische functie van Onderwijs en Opvoeding
ProjectVanuit het lectoraat De Pedagogische functie van Onderwijs en Opvoeding richten we ons vanuit een grootstedelijk perspectief onder meer op de diversiteit van de professionele omgeving. De interprofessionele samenwerking tussen pedagogische professionals in kinderopvang, onderwijs en jeugdzorg is daarmee een belangrijk thema. Dit thema verbindt het lectoraat, in recent afgeronde en lopende projecten, met andere lectoraten, met andere faculteiten en met het speerpunt Urban Education van de Hogeschool van Amsterdam.
Onderzoekers:
Ruben Fukkink
Marloes van Verseveld
Context: Aansluiten op landelijke ontwikkelingen
In Nederland is een beweging op gang is gebracht die ertoe moet leiden dat meer kinderen zich samen ontwikkelen en samen leren (SER, 2016; Taskforce ‘Samenwerking Kinderopvang-Onderwijs’, 2017). De kindvoorzieningen van 0-12 jaar zijn hiervan een praktische uitwerking (Kindcentra 2020, 2015). Doelen van de kindvoorzieningen zijn het tegengaan van segregatie in het onderwijs, het afschaffen van doelgroepenbeleid, het vergroten van de toegankelijkheid van de kinderopvang en de harmonisatie van de peutervoorzieningen. Basisscholen werken als gevolg van de Wet passend onderwijs nu al aan passende onderwijszorgarrangementen voor leerlingen met zorgvragen. Ook ontwikkelingen in het jeugdbeleid sluiten aan op deze landelijke trend.
Lopend onderzoek: PACT-project
PACT is een landelijk programma dat investeert in de pedagogische omgeving van jonge kinderen door de kwaliteit van de pedagogische professionals in interprofessionele samenwerking in kinderopvang, onderwijs en jeugdzorg te versterken (zie https://www.pedagogischpact.nl/ voor meer informatie). In het PACT-project hebben we meerdere proeftuinen gedurende drie jaar gevolgd in een intensieve ‘mixed methods’-onderzoeksopzet met longitudinale gegevens van individuele professionals en sociale netwerk-data. Dit onderzoek liet zien dat individuele professionals groei ervaren in hun interprofessionele vaardigheden. Ook groeide de interprofessionele samenwerking in de onderzochte netwerken (https://www.pedagogischpact.nl/images/pdf/PACT-wetenschap-resultaten.pdf). De resultaten wijzen ook op efficiënte vormen van samenwerking en de rol van sleutelfiguren in de
Andere projecten in vogelvlucht
De interprofessionele samenwerking is ook bij andere projecten een belangrijk thema.
Bij het project ‘PreSchool Healthy Weight’ (Toussaint e.a., 2017) staat samenwerking tussen pedagogisch medewerkers en experts met kennis van een gezonde leefstijl bij kinderen centraal bij kindcentra in Amsterdam (
Met nieuwe onderzoeksaanvragen bij het speerpunt Urban Education en RAAK willen we verder investeren in deze onderzoeks- en ontwikkellijn.
Opbrengsten
De onderzoekslijn rond interprofessionele samenwerking heeft geresulteerd in praktische publicaties voor het werkveld en de opleiding, zoals een hoofdstuk van Doornenbal en Fukkink (2014) in het handboek Samen werken aan leren en opvoeden onder redactie van Oostdam en De Vries en twee hoofdstukken in het handboek Interprofessioneel werken en innoveren in teams onder redactie van De Waal (2018), beide uitgegeven door Coutinho
.
Interprofessionele samenwerking is ook een thema in verschillende opleidingen van onze faculteit: Pedagogiek, PABO, UPvA en de minor het Jonge Kind. (https://www.kiesopmaat.nl/modules/hva/FOO/10419/). Ook is vanuit de hogeschool, samen met professor Kenis (Tilburg University), een masterclass gegeven voor diverse geïnteresseerden.
De kennis uit het lectoraat en deze onderzoekslijn is daarnaast verwerkt in een landelijk pedagogisch curriculum (https://www.stichtingbkk.nl/images/Ped._Curriculum_compleet_LR.pdf).
Een manuscript over het PACT-project is aangeboden aan een internationaal wetenschappelijk tijdschrift.
Publicaties/producten
- Balledux, M., Doornenbal, J., Fukkink, R., Spoelstra, J., van Verseveld, M., & van Yperen, T. (2018). Resultaten van de proeftuinen van PACT: Inclusie door interprofessionele samenwerking. Den Haag: Het Kinderopvangfonds.
- Doornenbal, J., & Fukkink, R. (2014). Samenwerking tussen school en ouders aan de randen van het onderwijs. In R. Oostdam & P. de Vries (red.), Ouders en school: samen werken aan leren en opvoeden (p. 227-236). Bussum: Coutinho.
- Fukkink, R. (2017 – red.). Pedagogisch curriculum voor het jonge kind. Utrecht: Bureau Kwaliteit Kinderopvang.
- Fukkink, R. (2017). The Netherlands – ECEC Workforce Profile. In P. Oberhuemer & I. Schreyer (Eds.), Workforce Profiles in Systems of Early Childhood Education and Care in Europe. Retrieved from www.seepro.eu/English/Country_Reports.htm.
- Fukkink, R., & van Verseveld, M. (submitted). Inclusive Early Childhood Education and Care: A Longitudinal Study into the Growth of Interprofessional Collaboration.
- Ploeger, S., & Fukkink, R. (2018). Interprofessionele samenwerking tussen kinderopvang en onderwijs in vier Europese steden. In V. de Waal (red.), Interprofessioneel werken en innoveren in teams. Bussum: Coutinho.
- Toussaint, N., Streppel, M. T., Mul, S., Oosterhof, M., Janssen, M., Toussaint, H. M., van Drongelen, K., Balledux, M., Fukkink, R. & Weijs, P. J. M. (2017). PreSchool@HealthyWeight; Towards a healthy child care environment for every toddler - Preliminary report. Poster session presented at 4th International Conference on Nutrition and Growth, Amsterdam, Netherlands.
