Leren redeneren over wetenschappelijke vraagstukken

Tweejarig postdoc project

Project

Leerlingen in het basis-en voortgezet onderwijs worden in hun dagelijks leven geconfronteerd met complexe onderwerpen als klimaatverandering en vaccinatie. Deze situatie stelt het onderwijs voor een serieuze uitdaging, want hoe zorg je ervoor dat leerlingen in staat zijn een onderbouwde mening te vormen en daarover met elkaar in discussie te gaan?

Doel van dit project

Het ontwerpen en testen van een didactisch instrument

In de praktijk op zowel de basisschool als in het voortgezet onderwijs is het bijbrengen van kennis en vaardigheden als redeneren met wetenschappelijk bewijs en argumentatie over (burgerschaps)waarden niet vanzelfsprekend. De onderwerpen zijn complex en docenten hebben weinig handvatten om hun onderwijs hierin vorm te geven. In de lerarenopleidingen van de natuurwetenschappelijke vakken is er beperkt plek voor de didactiek die zich richt op het ontwikkelen van burgerschapsvaardigheden in combinatie met kennis over hoe wetenschap werkt.

Dit project wordt uitgevoerd onder het lectoraat Burgerschapsonderwijs.

Doel

Het doel van dit project is om verschillende didactische methoden in samenhang aan te wenden om het praktijkprobleem op te lossen. Concept cartoons zijn speciale cartoons die tot doel hebben onderzoek of discussie te stimuleren. Onderzoek laat zien dat het gebruik van deze cartoons redeneervaardigheden van leerlingen kan verbeteren.

In dit project wordt de basisvorm van concept cartoons uitgebreid tot een interactieve applicatie die het groepsgesprek reguleert en leerlingen aanzet tot het zelfstandig creëren en doordenken van hun argumentatie. Hierbij worden leerlingen ondersteund door middel van tekstinformatie via pop-ups en het invullen van eenvoudige kennisdiagrammen.

In 2021-2022 is de ontwerpstudie uitgevoerd en is het instrument uitgebreid en getest met drie onderwerpen (vaccinatie, corona, klimaatverandering).

In 2022-2023 wordt de effectiviteit van dit nieuwe instrument onderzocht in verschillende basisscholen in groep 7 en 8 en in de onderbouwklassen van het voortgezet onderwijs in en rond Amsterdam.

Publicaties

Alle materialen van het didactisch instrument zullen te vinden zijn op www.conceptcartoons.nl

Zie verder: Kruit, P., & Bredeweg, B. (2020, September). Interactive concept cartoons: Exploring an instrument for developing scientific literacy. In European Conference on Technology Enhanced Learning (pp. 404-409). Springer, Cham.