Society of the query
ProjectZoekmachines zoals Google of Bing bepalen welk deel van het web we te zien krijgen. In tegenstelling tot het vroege internettijdperk, waar vaak werd genavigeerd door middel van ‘surfen’ (nogal toevallig en soms willekeurig browsen) worden doelgerichte vragen nu verondersteld om ons te leiden naar precies dat wat we willen weten. In een paar jaar tijd heeft deze praktijk zich zo verweven met onze dagelijkse routines, dat we het nog maar zelden in twijfel roepen. Maar de ogenschijnlijk eenvoudige praktijk van het zoeken op internet roept een aantal kritische vragen en zorgen op. Welke informatie wordt vertegenwoordigd door de zoekmachines en hoe beslissen algoritmen over de zichtbaarheid hiervan? Welke grotere maatschappelijke en culturele gevolgen worden veroorzaakt door het brede gebruik van de zoektechnologie? Vooral in Europa, waar zoeken op het web bijna wordt gelijkgesteld met googlen (in veel landen heeft Google een stabiel marktaandeel van ongeveer 90%) moeten we ook nadenken over de dominantie van één enkele commerciële onderneming in deze belangrijke sector.
In 2009 heeft de conferentie Society van de Query een aantal van deze vragen aangepakt. Hoewel dit heeft bijgedragen tot een beter begrip van de impact van zoekmachines, blijven veel vragen open en heeft de dynamiek op dit gebied geleid tot nieuwe. Hoe beïnvloedt de opkomst van het social web zoekmachines en de praktijken eromheen? Welke gevolgen hebben innovaties zoals personalisatie, lokalisatie of autocomplete? Hoe kunnen we opnieuw nadenken over de gevestigde zoekroutines?
Een follow-up-conferentie van de Vereniging van de Query zal ingaan op deze en aanverwante vragen. Het doel is niet alleen om nieuwe perspectieven te laten openen door wetenschappers uit verschillende relevante disciplines bijeen te brengen (bijvoorbeeld informatica, sociologie, media en communicatie), maar ook om het bewustzijn en de kennis over de maatschappelijke en culturele implicaties van zoeken op het web van het publiek te vergroten. Dit omvat onder andere artistieke benaderingen die ons kunnen helpen om deze zeer routinematige praktijk te bevragen. Deze conferentie zal niet alleen de eerste Society of the Query in 2009 verbinden maar ook naar gerelateerde events, namelijk Quaero Forum in Maastricht (2007), Deep Search I (2008) en II (2010) en Black Box Suchmaschine (2012, in het Duits ) in Wenen. Bovendien is er een voortdurende discussie op een gezamenlijk onderzoeksblog.
Samenwerking
Rene König