Gezonde voedingskeuzes bevorderen prestaties dansstudenten

‘Professionele dansers trainen veel, staan geregeld op een podium en moeten vaak presteren onder stressvolle omstandigheden’, aldus Nicky Nibbeling. Nibbeling is docent bij de opleiding Toegepaste Psychologie, onderzoeker bij het lectoraat Bewegen In en Om de School én coördinator van het thema Sport, Presteren en Management van het CoE UV. ‘Om duurzaam succesvol te kunnen functioneren, heb je een gezond lijf nodig. Voeding is daarbij essentieel.

In het Training for Excellence (T4X) living lab wordt in een samenwerking tussen de HvA, de ATD en de Vrije Universiteit (VU) onderzoek gedaan naar innovatieve oefenmethoden. Deze ondersteunen danstalenten om zoveel mogelijk uit hun training te halen en helpen hen presteren onder druk. Ons onderzoek Gezond leren presteren: coaching op voeding voor dansers in opleiding aan de ATD, is hierop een belangrijke aanvulling.’

Voldoende eten

‘Een aantal jaar geleden deden we al verkennend onderzoek naar de voedingsinname en lichaamssamenstelling van eerstejaars dansstudenten’, vertelt projectleider Robert Memelink. Memelink is docent aan de opleiding Voeding en Diëtetiek en onderzoeker bij het lectoraat Voeding en Beweging. ‘We zagen tijdens dit onderzoek dat het voor dansers vaak lastig is om voldoende eetmomenten gedurende de dag te vinden, aangezien ze vele uren achtereen trainen. Daardoor kunnen dansers een tekort aan belangrijke voedingsstoffen krijgen: koolhydraten, eiwitten, vitamines en/of mineralen. Dit is een uitdaging die we ook zien bij sporten zoals turnen en judo.’

Uit oriënterende recente gesprekken met het Health & Performance teamdocenten van de ATD werd meteen duidelijk dat het lichaamsbeeld een belangrijke rol kan spelen bij voeding. Memelink: ‘Maar de mythe van het ideale danslichaam is meer en meer iets van het verleden. Binnen de verschillende afdelingen van de ATD bestaat een grote diversiteit in lichaamsbouw. We willen al deze lichamen ondersteunen om optimaal te kunnen presteren door goede voedingskeuzes.’ Nibbeling vult aan: ‘Daarnaast heeft de ATD veel internationale dansstudenten. Voor hen is het een uitdaging om goede voeding te kiezen in een voedselcultuur die ze niet kennen. Studenten moeten leren waar ze de voedingsmiddelen kunnen kopen die ze gewend zijn, en moeten tegelijk de Nederlandse voedselomgeving leren kennen.’

Gezonde keuzes

Het 1-jarige onderzoeksproject Gezond leren presteren: coaching op voeding voor dansers in opleiding aan de ATD start in januari 2023. Het eerste half jaar peilen de onderzoekers wat dansstudenten en -docenten belangrijk vinden ten aanzien van voeding. Memelink: ‘Met welke vragen lopen zij rond? En wat kan hen ondersteunen in het maken van gezonde keuzes?’

Nibbeling: ‘Wanneer we de wensen en barrières kennen, onderzoeken we met alle belanghebbenden welke ondersteuning we kunnen bieden. Wellicht is er behoefte aan kennis. Misschien helpt een draaiboek om het gesprek over voeding met elkaar aan te gaan. Het zou ook kunnen dat we gezamenlijk de supermarkt verkennen of de keuken in duiken. Alles is mogelijk.’

Met de wensen en behoeften van de dansstudenten en -docenten willen de onderzoekers in ieder geval een aantal interactieve workshops ontwikkelen om in de kennisbehoefte over gezonde voeding te voorzien. Memelink: ‘Met een gezond lijf houd je het dansen langer vol. Je hebt minder last van blessures, herstelt sneller en zit beter in je vel. Je kunt er bijvoorbeeld gericht voor zorgen dat je voldoende energie hebt voor een training, waardoor je minder snel vermoeid raakt en je coördinatie beter blijft.’

Van eiwittool tot onderwijs

In het tweede half jaar van de studie evalueren onderzoekers de workshops in de praktijk. Memelink: ‘Daarnaast voegen we een voedingscomponent toe aan de screening van de eerstejaars dansstudenten. Denk aan vragen over hun huidige voedingspatroon. Ook polsen we of een ‘eiwittool’ helpend is. Binnen onderzoeksthema Mensen In Beweging ontwikkelden we eerder een app waarin gebruikers kunnen opzoeken hoe eiwitrijk bepaalde producten zijn en of ze voldoende eiwitten binnenkrijgen. Wellicht kunnen we deze app aanpassen aan de behoeften van de dansstudenten. We weten namelijk dat eiwitten heel belangrijk zijn voor je herstel na het sporten, en voor aanpassing aan de trainingsbelasting op de langere termijn.’

Tijdens het onderzoek leggen de onderzoekers bewust de verbinding met het onderwijs aan de HvA. Zo verzorgen studenten Voeding en Diëtetiek vanuit de module ‘Food & Sport’ de interactieve workshops. De sportdiëtist van de HvA, die ook aan de ATD werkt, is daarbij de spin in het web. Memelink: ‘De dansstudenten leren zo van onze studenten Voeding en Diëtetiek, en andersom.’ Nibbeling: ‘Verder werken studenten van de opleidingen Toegepaste Psychologie en Voeding en Diëtetiek samen tijdens de informatievergaring en afstuderen binnen dit project. De opgedane informatie komt uiteraard terug in ons onderwijs.’

Positieve kijk op voeding

Ter afronding van het onderzoek schrijven de onderzoekers een subsidieaanvraag om breder onderzoek te doen binnen de ATD. Memelink: ‘We richten ons met dit onderzoek nu op één opleiding van de ATD. Mogelijk richten we ons tijdens een vervolgstudie ook op andere groepen sporters, zoals turners of studenten van de Academie voor Lichamelijke Opvoeding (ALO).’

Waar de onderzoekers op hopen? Nibbeling: ‘Op een open gesprek dat bijdraagt aan een positieve kijk op voeding. En op een aantal mooie, ondersteunende ‘tools’’. Memelink: ‘Ik hoop dat dansstudenten straks weten welke voordelen ze uit voeding kunnen halen. Zodat voeding voor iedereen leuk wordt.’

HvA en Amsterdamse Academie voor Theater en Dans

De afdeling Health & Performance van de Amsterdamse Academie voor Theater en Dans (ATD), geleid door Sofia Ornellas Pinto en Erzi Hoogveld, ontwikkelde de laatste jaren een aantal onderwijsmodules rondom voeding. Deze worden ingezet bij de verschillende onderdelen van de dansopleiding en ondersteund vanuit de onderzoekssamenwerking met de HvA en het Training for Excellence (T4X) Living Lab.

Samenwerken met lectoraat of T4X living lab?