Dieetbehandelingen optimaliseren in Living Lab ANAC

‘Met formules kunnen diëtisten en leefstijlcoaches de voedingsbehoefte van een cliënt redelijk inschatten’, vertelt Mariëtte van Rijmenam. ‘Maar formules zijn ontworpen voor groepen mensen. Daarom geven ze niet bij iedereen een juiste uitkomst. Met een persoonlijke meting, zoals we die kunnen uitvoeren in Living Lab ANAC, kunnen professionals hun behandelplan (nog) specifieker afstemmen op een cliënt.’ Mariëtte van Rijmenam is afgestudeerd als (sport)diëtist aan de opleiding Voeding en Diëtetiek van de HvA. Ze werkt als coördinator in het ANAC en is stagecoördinator voor vierdejaars studenten van de opleiding Voeding en Diëtetiek.

Onderzoek, onderwijs en praktijk

Living Lab ANAC startte in 2006 onder de naam Voedingslab. Van Rijmenam: ‘Het lab werd opgericht om dieethypes, denk aan Sonja Bakker, te testen op hun effectiviteit. Voor studenten een leerzame ervaring. Voor het werkveld leverde het nuttige informatie op. Gaandeweg werden steeds grotere onderzoeken in samenwerking met het werkveld uitgevoerd.

In het ANAC hebben we eenvoudige meetapparatuur én het nieuwste van het nieuwste. Daarnaast bezitten we de kennis om al die metingen juist te interpreteren. Dat betekent dat we de voedingstoestand en -behoefte van een persoon systematisch en nauwkeurig kunnen bepalen. Studenten, docenten en onderzoekers kunnen onze meetapparatuur op afspraak gebruiken voor hun onderzoeken. Professionals, zoals sportdiëtisten, benaderen ons voor het uitvoeren en interpreteren van metingen.’

Mooie meetinstrumenten

Samen met andere nutritional assessment centra, waar gelijksoortige metingen plaatsvinden, werkt het ANAC mee aan het ontwikkelen van formules en meetstandaarden voor groepen mensen. ‘We bundelen onze kennis om richtlijnen en protocollen te ontwikkelen voor het werkveld’, vervolgt Van Rijmenam. ‘Daarnaast bepalen we met elkaar hoe je nieuwe meetapparatuur inzet en de resultaten ervan goed interpreteert.’

Om al die meetapparatuur goed te kunnen gebruiken, is kennis nodig. ‘Ik geef practica aan tweedejaars studenten Voeding en Diëtetiek en leer hen hoe ze de verschillende meetmethoden kunnen toepassen in de praktijk. Bijvoorbeeld de Q-NRG: een doorzichtige geventileerde kap (ventilated hood), die op basis van zuurstofinademing en CO2-uitademing meet hoeveel calorieën iemand in rust verbrandt. Heel belangrijk voor professionals om deze waardes te kennen.’

Daarnaast is de DXA-scanner een veelgebruikt apparaat. ‘Het meet aan de hand van lichte röntgenstraling de precieze lichaamssamenstelling. Bijvoorbeeld hoeveel spier-, vet- en botmassa iemand heeft.’

Vragen vanuit praktijk en lectoraat

In Living Lab ANAC vinden diverse onderzoeken plaats. ‘De ene keer ontstaat een onderzoeksvraag vanuit ons lectoraat Voeding en Beweging. De andere keer werken we aan onderzoeksvragen vanuit de praktijk’, aldus Van Rijmenam. ‘Onlangs kwam er bijvoorbeeld een sportdiëtist bij ons met de vraag of de voedingsinname bij jonge turntalenten optimaal was. Onze studenten lieten door het analyseren van de voedingsinname en het meten van het energieverbruik zien dat de voedingsinname bij velen van hen beter kon. Hiermee kon de sportdiëtist direct aan de slag in de begeleiding van de turnsters.

Onderzoeken die voortkomen vanuit het lectoraat zijn bijvoorbeeld ProIntens en TEAMS. ‘ProIntens is gericht op het voorkomen van ondervoeding bij ouderen na een ziekenhuisopname. Onderzoekers ontwikkelen het Zorgpad Intensieve Diëtetiek (ZID) met als doel de eiwitinname en het fysiek functioneren van oudere ziekenhuispatiënten te verbeteren.’

Teams staat voor Training en Eiwit Aanbeveling op Maat voor Senioren. ‘Binnen het TEAMS-project wordt onderzoek gedaan naar effectieve behandelvormen bij senioren. Ouderen worden twaalf weken getraind op verschillende intensiteiten in combinatie met een voedingsinterventie. Onze vierdejaars studenten Voeding en Diëtetiek werken hieraan mee.’

Waardevol voor praktijk en onderwijs

Wat er gebeurt met alle uitkomsten? Van Rijmenam: ‘We publiceren ze in wetenschappelijke tijdschriften of ontwikkelen een nieuwe richtlijn, zodat de informatie terechtkomt in de beroepspraktijk. We willen waarde toevoegen aan de praktijk én aan ons onderwijs. Daarom zijn we steeds op zoek naar nieuwe meetmethoden en inspirerende samenwerkingen. Dit alles met het doel om dieetbehandelingen te optimaliseren.’