Lerarentekort: HvA biedt ICT-studenten lesbevoegdheid
Grootste lerarentekort blijft onzichtbaar
18 mei 2022 09:00 | Faculteit Digitale Media en Creatieve IndustrieQua onvervulde lerarenvacatures staat het vak informatica veruit aan de top in Nederland, zo blijkt uit gegevens van het ministerie van OCW. De HvA biedt daarom de nieuwe mogelijkheid aan HBO-ICT-studenten om voortaan binnen de normale studieduur een tweedegraadslesbevoegdheid erbij te halen, zodat zij na hun afstuderen ook kunnen lesgeven op vmbo, mbo, en de onderbouw van havo en vwo.
Aan ICT-docenten op middelbare scholen is dringend behoefte: docenten informatica staan op nummer 1 van de ranglijst met de grootse percentages onvervulde vacatures in de laatste Trendrapportage Arbeidsmarkt Leraren van het ministerie van OCW . En dit specifieke tekort wordt in de nabije toekomst nog veel groter.
De opleiding HBO-ICT en de faculteit Onderwijs en Opvoeding van de HvA hebben daarom de handen ineengeslagen om dit lerarentekort te helpen oplossen. Vanaf komend collegejaar kunnen ICT-studenten een speciaal traject volgen, dat samen met de lerarenopleidingen is opgezet, zodat zij binnen hun normale studieduur een tweedegraads lesbevoegdheid erbij kunnen halen.
ICT-onderwijs verdwijnt ongemerkt
Aanleiding voor dit initiatief is het nijpende landelijke lerarentekort, met name in de technische vakken. Het vak ICT is nog eens extra de dupe, omdat dit specifieke lerarentekort onzichtbaar blijft. ICT is namelijk geen examenvak, dus schrappen scholen vaak dit vak wanneer er geen docent is. “Bij wiskunde merk je het direct als er geen docent is; maar bij ICT niet, omdat het onderwijs dan verdwijnt”, zegt Dineke de Rijk , docent bij de HvA-lerarenopleiding Mens en Technologie, en een van de initiators van de nieuwe route Teaching ICT.
Amsterdam schreeuwt om meer ICT’ers
ICT-onderwijs is momenteel juist harder nodig dan ooit, aangezien in de ICT- en technieksector nu al een veel grotere vraag naar arbeidskrachten is dan aanbod. En met de energietransitie op komst, en de snelle digitalisering van de samenleving, neemt de vraag naar technisch en ICT-geschoold personeel in de toekomst nog eens sterk toe.
Tegelijk kiezen scholieren nu juist minder vaak een technisch profiel . De kloof tussen vraag en aanbod wordt dus alleen maar groter. De Rijk: “Daarom moet je beginnen op scholen, met goede docenten die leerlingen enthousiasmeren.”
Zowel lesgeven als ICT-skills
Het nieuwe traject voor ICT-studenten, dat in september start, bestaat uit een combinatie van een themasemester, genaamd Teaching ICT, gevolgd door een minor Docent ICT. Die combinatie is voldoende om binnen de nominale studieduur een tweedegraads lesbevoegdheid te ontvangen, zodat afgestudeerden met hun diploma zowel in het bedrijfsleven terecht kunnen, als kunnen lesgeven op het vmbo, mbo, en de onderbouw van havo en vwo.
Tijdens het nieuwe traject leren studenten onder andere hoe je een les ontwikkelt, scholieren motiveert en hoe je kunt toetsen. Alle vakken worden gegeven door zowel een docent HBO-ICT als een docent van de HvA-lerarenopleiding Mens en Technologie, die beiden hun eigen specialisme inbrengen. Ook krijgen studenten de laatste ICT-vaardigheden mee uit het landelijke HBO-i-framework.
De studenten die hun lesbevoegdheid willen halen, lopen hun stage op een middelbare school. De HvA werkt samen met een netwerk van scholen, waar studenten direct terecht kunnen en goed begeleid worden.
In digitale hub Amsterdam is het tekort aan docenten ICT en ICT’ers het grootst. Omdat zowel aan ICT-personeel als -leraren een tekort is, wordt de oplossing steeds meer gezocht in ‘hybride docenten’: ICT’ers die zowel binnen een bedrijf werken, als lesgeven. Deze combinatie is ook gewild bij docenten zelf, aangezien ontwikkelingen in het vakgebied snel gaan, en het daarom handig is om contact te houden met de praktijk.
Deze nieuwe samenwerking aan de HvA, tussen de opleiding ICT en de lerarenopleidingen, springt in op de toekomst van hybride docentschap. Binnen het nieuwe traject van Teaching ICT worden studenten zo opgeleid dat zij flexibel inzetbaar zijn; zij kunnen ook na een paar jaar in de creatieve of ICT-sector alsnog overstappen naar het onderwijs, een dubbelrol vervullen, of gaan lesgeven binnen het bedrijfsleven.
Het traject dat in september van start gaat, komt voort uit een combinatie die een paar jaar geleden is opgezet, vanuit een samenwerking tussen de opleiding ICT en de faculteit Onderwijs en Opvoeding: HBO-ICT studenten konden na hun bachelor instromen in de eenjarige kopopleiding Leraar Mens en Technologie.
Voordeel van de nieuwe route, die in september start, is dat studenten nu breder worden opgeleid en hun tweedegraads bevoegdheid binnen de nominale studieduur kunnen halen, in plaats van een half jaar langer te studeren. Ook is de samenwerking nu definitief en structureel, nadat de examencommissies van beide opleidingen groen licht hebben gegeven aan de route.
Aan het initiatief hebben de volgende docenten en projectleiders meegewerkt:
Joko van den Ingh-Huisers, Peter Odenhoven, Willem Brouwer, Erik Nieuwenhuis, Jantina Huizenga (HBO-ICT)
Vanuit de faculteit Onderwijs en Opvoeding: Dineke de Rijk, Redmar Oosterkamp