Hardnekkig alcoholgebruik, signalen van matiging uitgaansdrugs
Trends in gebruik van alcohol, tabak, cannabis en andere drugs onderzocht in Amsterdam
18 jul 2024 08:00 | Afdeling CommunicatieAlcohol blijft wijdverspreid in Amsterdam en wordt door bijna iedereen gedronken. Vapen heeft een sterke groei doorgemaakt; meestal niet als vervanging van de sigaret, eerder als aanvulling. En bij de klassieke uitgaansdrugs zijn er juist signalen van een dalende interesse. Dit zijn de belangrijkste uitkomsten van de jaarlijkse Antenne Amsterdam monitor van de HvA en Jellinek Preventie, waarin het middelengebruik van uitgaanders, buurtjongeren, voetballers en publiek bij amateurclubs in Amsterdam is onderzocht.
Alcohol wijdverspreid
Van de ondervraagde personen (239 voetballers en 120 toeschouwers, gemiddelde leeftijd 27 jaar) in de Amsterdamse voetbalclubs drinken bijna alle ondervraagde bezoekers van voetbalclubs alcohol. Dit doen ze zelden elke dag. In het weekend en op andere vrije dagen loopt het gebruik op naar gemiddeld 8 glazen per gelegenheid. Het aandeel zware drinkers (48%) en overmatige drinkers (20%) in de totale groep is minstens twee keer zo groot als bij leeftijdsgenoten in de algemene bevolking van Amsterdam.1
Toch wil slechts een kwart van de regelmatige drinkers minderen of stoppen met alcohol. De avond vóór een wedstrijd doen de meeste voetballers het wat rustiger aan, maar komt het ook weleens voor dat dan toch vijf of meer glazen worden gedronken met duidelijke gevolgen voor hun spel. En de helft drinkt de avond ná een wedstrijd juist meer alcohol dan gebruikelijk.
Roken en blowen verliezen terrein, vapen in opkomst
Bij voetballers en publiek op de voetbalclubs zijn huidige rokers (40%) en blowers (21%) in de minderheid. De meesten roken of blowen niet elke dag. Ook in uitgaanskringen wordt minder gerookt en geblowd. Daar tegenover zien we een opmars van andere nicotinedragers als vapes en snus. Vooral de toename van vapes wordt breed gezien; van trendsetters in het uitgaansleven tot buurtjongeren op straat. Daarbij valt op dat roken en vapen door elkaar lopen. In de voetbalsurvey werd het gebruik van vapes (34% in de laatste 12 maanden) vaker door rokers dan door niet-rokers gemeld.
Interesse in ecstasy en cocaïne daalt, maar 3-MMC en ketamine (nog) niet
Het uitgaanspanel ziet de populariteit van ecstasy en cocaïne dalen. Ook bij de testservices stagneert het aantal aangeleverde monsters ecstasy en cocaïne. Bij de onderzochte aanwezigen bij voetbalclubs vormt het laatste jaar gebruik van het klassieke trio ecstasy (42%), cocaïne (31%) en amfetamine (21%) nog wel de top drie. Ketamine (21%) scoort op een vergelijkbaar niveau als amfetamine en 3-MMC volgt op korte afstand (19%). Daarnaast lijkt een nieuw psychedelisch middel aan populariteit te winnen: paddodruppels. In het panel wordt hier al enkele jaren over gesproken en nu wordt ook onder voetballers gebruik ervan gerapporteerd.
Hernieuwde nuchterheid?
De Amsterdamse drugs- en gebruikersmarkt wordt gekenmerkt door golfbewegingen. Twintig jaar geleden werd in Antenne 2003 een ‘nieuwe nuchterheid’ aangekondigd; tien jaar later zagen we in Antenne 2013 meer middelengebruik over de hele linie; en weer tien jaar verder lijken de contouren van een hernieuwde nuchterheid zich af te tekenen. Onder trendsetters althans, waar de grenzeloosheid van feesten en drugsgebruik begint af te kalven. Daartegenover staat wel het hardnekkige alcoholgebruik, de voorlopig blijvende interesse in 3-MMC en de opkomst van vapes. Of de matigende trend doorzet en zich zal verspreiden onder de bredere groepen uitgaanders, zal de komende jaren moeten blijken.
1 Overmatig drinken: meer dan 21 glazen alcohol per week (mannen) of meer dan 14 glazen alcohol per week (vrouwen). Zwaar drinken: minstens één keer per week meer dan vier (vrouwen) of zes (mannen) glazen alcohol op een dag.
ONDERZOEKSMETHODE
In Antenne Amsterdam wordt sinds 1993 jaarlijks het middelengebruik bij jongeren en jongvolwassenen in de hoofdstad in kaart gebracht. Dit gebeurt op basis van een combinatie van kwalitatieve en kwantitatieve methoden, waaronder interviews met een uitgaanspanel, interviews met professionals die met buurtjongeren werken, en een survey (vragenlijsten) over middelengebruik bij wisselende doelgroepen. Na meer dan vijfentwintig jaar surveys in uitgaansgelegenheden, is in het voorjaar van 2023 voor het eerst een survey uitgevoerd in een andere populaire vrijetijdssetting: de voetbalclub. De Antenne monitor wordt uitgevoerd vanuit de Hogeschool van Amsterdam, in opdracht van Jellinek Preventie. Met behulp van de resultaten kunnen professionals gerichte voorlichting en hulpverlening aanbieden die aansluit bij veranderingen in middelengebruik, gebruikspatronen en gebruikersprofielen.
www.hva.nl/antenne-amsterdam
Meer weten over het onderzoek? Neem contact op met:
