Drugsgebruik Amsterdams uitgaansleven terug op pre-coronaniveau

Alcohol nog steeds nummer één, maar de mate van gebruik verandert

In kringen van uitgaanders drinkt bijna iedereen alcohol. Een kleine meerderheid van de drinkers (52%) neemt alleen in het weekend alcohol. Slechts 3% drinkt dagelijks alcohol. Echter de helft van de drinkers is een zware drinker* en 7% is een overmatige drinker**. Hoewel het aandeel drinkers gelijk bleef, valt op dat ten opzichte van de vorige meting in 2017 de frequentie van alcoholgebruik wat afnam; er waren in 2022 meer incidentele drinkers.

Rokers raken in de minderheid

Onder de onderzochte club- en festivalbezoekers vormen rokers net geen meerderheid meer (49%). Rookpatronen variëren sterk. Een deel (45% van de rokers) rookt alleen in het weekend of bij speciale gelegenheden. Dagelijkse rokers zijn in de minderheid (35%). Maar alternatieven voor de traditionele sigaret zijn in opkomst. In de survey rookte één op de drie uitgaanders het laatste jaar vapes, zij het vaak naast gewone sigaretten. Ook geïnterviewde professionals die met buurtjongeren werken zien dat vapes en snus populair zijn.

Gebruik van meeste drugs op hetzelfde niveau als voor corona

Nadat het ecstasygebruik tijdens lockdowns zakte tot een historisch laag niveau, is het middel nu terug op de eerste plaats van de illegale middelen. Onder de onderzochte club- en festivalbezoekers gebruikte twee derde (66%) de laatste 12 maanden xtc-pillen, hetzelfde percentage als tijdens de pre-corona survey van 2017. Over het algemeen worden xtc-pillen incidenteel gebruikt: 87% van de recente gebruikers slikt hooguit een paar keer per jaar. Het gebruik van cannabis (36% laatste 4 weken) laat weinig veranderingen zien. En recent (laatste 12 maanden) cocaïnegebruik onder club- en festivalbezoekers was in 2022 met 38% vergelijkbaar met 2017, evenals het gebruik van amfetamine (28%) en ketamine (28%).

Uit kwalitatieve interviews met insiders uit het trendsettende uitgaanscircuit komen voorzichtige signalen over afzwakkend druggebruik. Maar de survey onder club- en festivalbezoekers laat dus in grote lijnen vooralsnog stabiele gebruikscijfers van drugs zien.

Lachgas minder populair en designer drugs 3-MMC neemt plek in van 4-FA

Het gebruik van lachgas lijkt naar de achtergrond te zijn verdwenen. Het aandeel club- en festivalbezoekers dat de laatste 12 maanden lachgas gebruikte, daalde van 52% in 2017 naar 16% in 2022. Ook professionals die met buurtjongeren werken, geven aan dat lachgas uit de gratie raakt. 4-FA is vrijwel van de markt verdwenen. Het 3-MMC-verbod van oktober 2021 vertaalde zich direct in een prijsstijging bij bezorgdiensten, hoewel het nog volop verkrijgbaar bleef. Recent gebruik van 3-MMC/4-MMC onder club- en festivalbezoekers lag in 2022 beduidend hoger (24%) dan vijf jaar geleden (6%). Maar bij de testservice bleek een groot deel van de aangeleverde poeders geen 3-MMC maar 3-cmc te bevatten.

Niet iedereen feest met drugs

Druggebruik gaat lang niet altijd samen met feesten. De survey onder clubbers en festivalgangers laat zien dat iets meer dan de helft tijdens het uitgaan één of meer drugs (55%) gebruikte; op festivals vooral xtc-pillen, in clubs vaker cocaïne of amfetamine. Bijna de helft van de uitgaanders gebruikte dus géén drugs, maar dronk alleen alcohol (38%) of bleef volledig nuchter (7%).

Onderzoeksmethode

In Antenne Amsterdam wordt sinds 1993 jaarlijks het middelengebruik bij jongeren en jongvolwassenen in de hoofdstad in kaart gebracht. Dit gebeurt op basis van een combinatie van kwalitatieve en kwantitatieve methoden, waaronder interviews met een uitgaanspanel, interviews met professionals die met buurtjongeren werken, en een survey (vragenlijsten) over middelengebruik bij wisselende doelgroepen (in 1995, 1998, 2003, 2008, 2013, 2017 en 2022 waren dat club- en festivalbezoekers). De Antenne monitor wordt uitgevoerd vanuit de Hogeschool van Amsterdam, in opdracht van Jellinek Preventie. Met behulp van de resultaten kunnen professionals gerichte voorlichting en hulpverlening aanbieden die aansluit bij veranderingen in middelengebruik, gebruikspatronen en gebruikersprofielen.