Amsterdams experiment bijverdienen in de bijstand succesvol

Wethouder Rutger Groot Wassink (Werk en Sociale Zaken): “Bestaanszekerheid staat voor veel mensen in de bijstand onder druk. Extra inkomsten uit betaald werk zorgen niet alleen voor een betere financiële situatie, maar ook voor eigen waarde en een netwerk. Ik ben blij met de waardevolle resultaten van het onderzoek en ik ben er trots op dat een aantal aanbevelingen inmiddels zijn opgenomen in Amsterdams beleid. Deze resultaten laten zien dat een structurele herziening van de landelijke Participatiewet nodig is.”

Jopie Nooren, voorzitter College van Bestuur Hogeschool van Amsterdam: “Met dit experiment dragen we als HvA en UvA eraan bij dat meer mensen aan het werk gaan. Goede begeleiding, vanuit persoonlijke aandacht en vertrouwen, zorgt voor perspectief in het leven van bijstandsgerechtigden. Het systeem functioneert nu beter, en dat verbetert hun welbevinden en bestaanszekerheid. Daarnaast heeft het experiment opgeleverd dat we onze studenten opleiden tot goede sociale professionals, zoals klantmanagers.”

Resultaten

De resultaten van het onderzoek laten zien hoe de bestaanszekerheid van mensen in de bijstand kan worden verhoogd en meer mensen aan het werk kunnen komen. Het onderzoek benadrukt nogmaals het belang van maatwerk en persoonlijke aandacht in begeleiding. Sinds 2021 gebruikt het college van Burgemeester en Wethouders de resultaten van het onderzoek om de regeling bijverdienen in de bijstand te verbeteren, die sinds 1 maart 2021 openstaat voor iedere Amsterdamse bijstandsgerechtigde. De bijverdienpremie maakt werken in de bijstand aantrekkelijker en stimuleert om de stap naar werk te maken. Meerdere gemeenten hebben het voorbeeld van Amsterdam gevolgd. Ondanks de beloftes van minister Schouten biedt de Participatiewet vooralsnog onvoldoende ruimte om de Bijverdienpremie structureel beschikbaar te maken voor elke gemeente.

In het eindrapport delen de onderzoekers onder andere de volgende aanbevelingen en resultaten:

• Bijstandsgerechtigden moeten beter gekoppeld worden aan beschikbare vacatures.
• Maatwerk is belangrijk: niet iedere bijstandsgerechtigde heeft dezelfde vorm van begeleiding nodig.
• Door hulp bij het uitbreiden van het aantal werkuren en onderhandeling van de arbeidsvoorwaarden zijn ondertussen meer dan 300 parttimers begeleid naar volledige uitstroom uit de bijstand.
• Voor specifieke groepen Amsterdammers levert extra kwalitatieve aandacht en maatwerk voor de (werkzoekende) bijstandsgerechtigde meer op als het gaat om kans op werk, werk en werkbehoud.
• Voor een substantiële groep bijstandsgerechtigden is participatie of vrijwilligerswerk het hoogst haalbare. De bijverdienpremie is daarbij een belangrijk instrument, een kansrijke eerste stap richting het versterken van meer bestaanszekerheid.

Amsterdams experiment met de bijstand

Het experiment was een kwantitatief en kwalitatief onderzoek naar het effect van verschillende begeleidingsvormen en naar het effect van de bijverdienpremie op economische en maatschappelijke participatie en welzijn van de deelnemers. Het experiment kende rond 5.000 deelnemers waarvan er ongeveer 750 personen meededen aan het wetenschappelijk onderzoek. De resultaten worden ook gebruikt voor de Aanpak Iedereen Kans Op Werk (IKOW) en de Agenda Bestaanszekerheid.