Burgerwetenschap krijgt hoofdrol in transitie zorg-gezondheid

Bridge2Health

Bridge2Health is een initiatief om samen met burgers te onderzoeken en experimenteren op welke manier de gezondheid, leefomgeving en meedoen in de samenleving verbeterd kan worden. De Bridge2Health-groep bestaat uit burgers, onderzoekers, overheden en praktijkprofessionals. Met deze groep wordt samengewerkt aan praktisch haalbare oplossingen en verbeteringen door te experimenteren en leren in de leefomgeving van de burgers. Deze vorm van onderzoek, innoveren en leren met en door burgers wordt ‘Citizen Science’ genoemd.

Citizen Science voor Gezondheid

Belangrijk uitgangspunt van Citizen Science is dat een grotere invloed van burgers in onderzoek, innovatie en leren leidt tot grotere betrokkenheid en daarmee betere uitkomsten op het gebied van gezondheid en meedoen in de samenleving. In het Bridge2Health-programma wordt expertise gebundeld, praktijkinnovaties gerealiseerd en Citizen Science in de context van gezondheid nader wetenschappelijk onderbouwd en uitgerold naar diverse doelgroepen en in diverse praktijksituaties. Deze praktijksituaties worden binnen Bridge2Health vormgegeven middels zogenaamde Living Labs zoals bijvoorbeeld een wijk, buurt of gemeente. Vanuit deze praktijkcontext wordt in gezamenlijkheid nieuwe en overstijgende kennis op het gebied van Citizen Science voor Gezondheid ontwikkeld.

Ambitie Bridge2Health

Bridge2Health wordt getrokken door acht lectoraten met deskundigheid op het gebied van het betrekken van burgers bij sport en bewegen, gezondheid en leefomgeving, kansengelijkheid en maatschappelijke participatie, fysiotherapie en logopedie en leefbaarheid op het platteland en in de stad. Het Bridge2Health-programma heeft de ambitie uit te groeien tot een erkend expertisecentrum op het gebied van Citizen Science voor gezondheid, dat de kloof tussen burgers, professionals, overheid en onderzoekers overbrugt.

Bewoners in de hoofdrol

Vanuit de HvA zijn de lectoraten betrokken; Gezondheid en Omgeving, van lector Lea den Broeder, en Coördinatie Grootstedelijke Vraagstukken, van lector Stan Majoor en associate lector Julie Ferguson. Beide lectoraten werken al langer aan benaderingen in onderzoek waarbij bewoners een hoofdrol spelen. Voorbeelden daarvan zijn het Living Lab Bajeskwartier, op het voormalige terrein van de Bijlmer Bajes, het Energielab Zuidoost en Toekomstbestendig Evenwicht (TBE) waarin deze lectoraten bekijken hoe een wijk vanaf het eerste begin gezond en duurzaam in te richten, en hoe je eigenaren en (sociale) huurders bij dergelijke ambities kunt betrekken. Zo ontwikkelen we handelingsperspectief voor participatieve gebiedsontwikkeling in een grootstedelijke context.

In Bridge2Health staat ook Amsterdam Nieuw-West centraal. Gezondheid en Omgeving voerde in het stadsdeel Nieuw-West het project Kijk! Een gezonde wijk uit, waarin met bewoners een wijk-app is ontwikkeld. Met die app kunnen bewoners beoordelen hoe gezond ze hun wijk vinden. Ook het project Toekomstbestendig Evenwicht vond grotendeels plaats in Amsterdam Nieuw-West. Naast de lectoraten is ook de Buurtcampus Nieuw-West betrokken. We werken vanuit de Buurtcampus samen met de OBA en met andere buurtorganisaties en zij bouwen voort op onze eerdere projecten in de buurt.

Gezondheid als integraal onderdeel van gebiedsontwikkeling

Bridge2Health richt zich op de brede sociale determinanten van gezondheid en op allerlei omgevingsfactoren die invloed hebben op de kansen van mensen om gezond te kunnen leven. Zo zien we gezondheid als een integraal onderdeel van gebiedsontwikkeling, en zijn de bijbehorende participatieve dimensies dan ook een cruciaal aspect daarvan. In deze SPRONG staan citizen science en burgers als initiatiefnemers en eigenaren van innovatie centraal. Zo gaat het bevorderen van gezondheid hand in hand met het bevorderen van vertrouwen tussen betrokken belanghebbenden zoals burgers, politiek en ambtenarij, ontwikkelaars en andere ondernemers. Het participatief actieonderzoek, waar beide lectoraten veel ervaring mee hebben, wordt in de nieuwe SPRONG-groep verder ontwikkeld. Voor beide HvA lectoraten zal de focus liggen op de vraag hoe je citizen science processen goed vormgeeft in het praktijkonderzoek. Zo werken we aan kwaliteit van participatie en kwaliteit van onderzoek.