Nieuw HvA-lectoraat moet impact hbo-onderzoek vergroten

Praktijkgericht onderzoek heeft binnen korte tijd een hoge vlucht genomen. Nu is het tijd voor de volgende stap: de balans opmaken van de impact die hbo-onderzoek heeft. In hoeverre werken de resultaten daadwerkelijk door in de maatschappij? Wat gaat goed, wat kan beter? Dat is samengevat waarom de HvA het lectoraat ‘Doorwerking Praktijkgericht Onderzoek’ start.

Nieuwe fase

“Hogescholen doen nog maar zo’n 20 jaar onderzoek; dat is een zeer korte onderzoekstraditie”, licht lector Harry van Vliet toe. “De ontwikkelingen zijn snel gegaan. Wisten de meeste mensen 10 jaar nog niet wat een lector was; inmiddels zijn er bijna 700 lectoren in Nederland, en die betekenen ook echt wat in steden en de regio’s.”

Nu de basis staat, breekt een nieuwe fase aan. Want er gebeurt veel, maar mooie resultaten worden nog niet altijd opgepakt. Van Vliet: “Waar ligt het aan dat onderzoeksresultaten soms tot grote, succesvolle veranderingen leiden, bijvoorbeeld doordat gemeenten hun beleid aanpassen, maar sommige onderzoeksresultaten onbenut blijven? Als we meer zicht krijgen op dit succes en falen, kunnen we de eigenheid van het hbo-onderzoek nog beter benutten."

Ook overheid wil effect zien

De ambitie om aan te tonen hoe praktijkgericht onderzoek ‘doorwerkt’ en voor concrete verandering zorgt, komt niet alleen vanuit de hogeschool zelf. Ook de overheid benadrukt het belang hiervan. Zo benadrukt het kabinet in haar Kennis en Innovatie-agenda dat onderzoek bij voorkeur een bijdrage levert aan de grote kwesties van dit moment, zoals duurzaamheid.

Hogescholen staan middenin de maatschappij, wat een voordeel biedt. Van Vliet: “Het hbo staat dicht bij de praktijk - hogescholen hebben echt een regionale of stedelijke functie. Praktijkgericht onderzoek vanuit het hbo heeft daarom veel feeling met wat er speelt, en ook met wat zou kunnen werken.”

Juiste man op de juiste plek

Wat HvA-rector Geleyn Meijer betreft, komt het nieuwe lectoraat dan ook op het juiste moment: “Praktijkgericht onderzoek biedt bij uitstek antwoord op de grote uitdagingen van deze tijd. De HvA start dit lectoraat om die bijdrage nog effectiever en zichtbaarder te maken; en Harry van Vliet is daarvoor de juiste man op de juiste plek.”

Niet alleen wetenschappelijke publicatie telt

Het lectoraat heeft daarnaast nog een missie: zichtbaarder maken hoe praktijkgericht onderzoek voor doorbraken en veranderingen zorgt in de maatschappij (de impact zichtbaarder maken). Een wetenschappelijke publicatie is de ‘klassieke’ graadmeter voor de impact van een onderzoek.

Maar, zegt Van Vliet, er zijn veel meer manieren waarop je voor doorbraken zorgt. “Lectoren en hbo-onderzoekers maken tools, geven trainingen en houden co-creatie-sessies met bedrijven, burgers en beleidmakers. Misschien denken onderzoekers: dat is geen impact. Maar dit doet er juist allemaal óók toe, want het zorgt ervoor dat er daadwerkelijk iets verandert. Neem bijvoorbeeld lector Reint Jan Renes; doordat hij deelneemt aan de Corona Gedragsunit, heeft hij daadwerkelijk invloed op het beleid.”

Structureel overzicht

Van Vliet wil een structureel overzicht ontwikkelen van al deze verschillende manieren waarop praktijkgericht onderzoek voor impact oftewel ‘doorwerking’ zorgt. Ook wil hij verbeteringen aandragen, zodat het potentieel van praktijkgericht onderzoek nog beter kan worden benut.

De lector geeft inmiddels al workshops aan onderzoekers, wat tot meer bewustwording leidt. “Het moet eigenlijk hun tweede natuur worden om al na te denken over doorwerking van hun onderzoek. Dus als we dit goed doen, kunnen we dit lectoraat na een aantal jaar weer opheffen, omdat dit doel dan is bereikt. Als we onszelf overbodig hebben gemaakt, hebben we het goed gedaan”, grapt Van Vliet.