Lectorale rede dr. Hessel Nieuwelink
Lector Burgerschapsonderwijs
Lectorale redeMet collega's geeft Hessel Nieuwelink vorm aan het lectoraat Burgerschapsonderwijs. Samen met het werkveld, lerarenopleidingen, onderzoekers en beleidsmakers willen zij het burgerschapsonderwijs versterken. Daarbij combineren zij onderwijsontwikkeling met het doen van onderzoek. Op donderdag 9 februari 2023 spreekt Hessel Nieuwelink zijn lectorale rede uit. Voorafgaand aan de rede is er een symposium.
Lectorale rede
Burgerschapsonderwijs staat op dit moment volop in de belangstelling van de politiek, de samenleving en het onderwijs. Deze aandacht brengt ook allerlei discussies met zich mee. Welk soort burgerschap kunnen leraren en scholen stimuleren? Met welke redenen wordt er aandacht besteed aan burgerschap? Op welke manieren kunnen zij dat doen? Hoe kunnen zij democratische waarden stimuleren? Hessel Nieuwelink adresseert deze vragen en zet uiteen hoe het lectoraat Burgerschapsonderwijs de komende jaren bijdraagt aan onderzoek, onderwijs en de praktijk.
Symposium Burgerschapsonderwijs
Voorafgaand aan de rede is er van 12:00u-15:00u een symposium burgerschapsonderwijs in de Kohnstammzaal van het Kohnstammhuis van de HvA (Wibautstraat 2-4, Amsterdam).
Programma:
12:00-12:15 inloop en welkom (incl. dagsoep)
12:15-12:45 plenaire gedeelte
13:00-15:00 twee rondes met deelsessies (keuze uit 2 van de 4 sessies)
Plenaire gedeelte
Het symposium start met een plenair panel waarin vanuit verschillende perspectieven gekeken wordt naar de vraag hoe we burgerschapsonderwijs in Nederland verder kunnen versterken. Waar staan we met burgerschapsonderwijs? Wat zijn de grote uitdagingen? Hoe komen we verder? Wat is daar binnen verschillende sectoren voor nodig?
Dominique Angel, lerarenopleider Aardrijkskunde (HvA)
Marte van den Hoed, docent Pedagogiek, Pabo en minor Wereldburgerschap (HvA)
Remmert Daas, universitair docent onderwijskunde (UvA)
Robin Grosz, docent Burgerschap (Horizon College)
Hessel Nieuwelink, lector Burgerschapsonderwijs (HvA)
Deelsessies
Na het plenaire gedeelte vinden er vier deelsessies plaats in twee rondes. In elke ronde maak je de keuze uit twee sessies:
Socratische dialogen lijken een krachtige manier om kritisch denken van leerlingen en studenten te stimuleren en daarmee bij te dragen aan hun burgerschapsvorming. In een vierjarig promotietraject wordt onderzocht op welke manier de Socratische dialoog d.m.v. een lessenserie in het mbo vormgegeven kan worden en in hoeverre deelname hieraan bij studenten een effect op kritisch denken oplevert. In deze sessie bespreken we de opzet van de lessenserie en de evaluatie hiervan in het mbo door docenten burgerschap.
Forumleden:
Barry Mahoney (HvA, lectoraat Burgerschapsonderwijs)
Bart Scholten (MBO Amersfoort)
Bram Jongejan (ROC van Flevoland)
De schoolomgeving speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van het democratisch burgerschap van jongeren, maar er is nog veel te leren over welke aanpakken het meest waardevol zijn. In deze sessie verkennen we verschillende pedagogisch-didactische benaderingen die we samen met leraren ontwikkeld en geëvalueerd hebben.
Forumleden:
Jip Teegelbeckers (HvA, Lectoraat Burgerschapsonderwijs)
Willemijn Rinnooy Kan (HvA, Lectoraat Burgerschapsonderwijs)
Jaap Kraak (Mbo Rijnland)
Jessica Ooms (Summa College)
Scholen zoeken naar manieren om met het behandelen van controversiële onderwerpen in de les bij te dragen aan het burgerschap van leerlingen. In een vierjarig onderzoekstraject ontwikkelen en evalueren wij samen met leraren lessen die hieraan bij moeten dragen. Tijdens deze interactieve sessie krijg je een kijkje in de eerste fase van het onderzoek. Je wordt meegenomen in de kansen en uitdagingen van het controversiële gesprek in de klas. Samen met de onderzoekers en ervaren docenten wisselen we kennis, materialen en ervaring uit.
Forumleden:
Yael Weening (HvA, lectoraat Burgerschapsonderwijs)
Isolde de Groot (HvA, lectoraat Burgerschapsonderwijs)
Jaap Schuitema, universitair docent Onderwijskunde (UvA)
Henri Boer, docent (ALASCA)
Liselot Kraster, docent (CBurg)
Robin van Rossum, docent (vso Daaf Geluk)
Een belangrijke uitdaging voor burgerschapsonderwijs zit in de mogelijkheden om leerlingen en studenten een meer veerkrachtig democratiebegrip te geven. Dit betekent dat er aandacht is voor verschillende invullingen van democratie en dat de bestaande praktijk en instituties niet per se ideaal zijn. Hoe kunnen we in het onderwijs daarmee werken? Kan dat ook al op jonge leeftijd? Hoe sluiten we aan op wat leerlingen en studenten zelf al vinden en kunnen? En wat hebben leraren daarvoor nodig?
Forumleden:
Bas Banning, projectleider educatie (Prodemos)
Tom van der Meer, hoogleraar politicologie (UvA)
Sharrilynn Felicia (student lerarenopleiding HvA)
Marjolein Boneveld, docent (Leo Kanner College)
Hessel Nieuwelink, lector Burgerschapsonderwijs (HvA)
