Binnen het hoger beroepsonderwijs wint open access aan terrein

Als Specialist publiceren bij de Bibliotheek HvA ondersteunt Anne Marie Meijer onderzoekers bij het open access publiceren, registreren en dissemineren van artikelen, apps, datasets, en andere producten van praktijkgericht onderzoek.

Wat is open access publiceren en hoe draagt het bij aan de toegankelijkheid van kennis en innovatief onderzoek?

"Traditioneel krijgen lezers toegang tot publicaties via dure abonnementen op tijdschriften. Wanneer je geen toegang hebt tot die abonnementen, stuit je op een betaalmuur en moet je vaak fors betalen om een artikel te mogen lezen. Bij open access betaalt de onderzoeksfinancier de kosten voor het publiceren en valt de betaalmuur weg. Op deze manier is de kennis vrij toegankelijk voor iedereen met een internetverbinding, ongeacht locatie of financiële situatie.

Dit draagt bij aan een betere en snellere verspreiding van de kennis, wat bijvoorbeeld belangrijk is gebleken bij dringende kwesties zoals de COVID-19-pandemie. Bovendien bevordert open access de samenwerking tussen onderzoekers doordat ze gemakkelijker toegang hebben tot elkaars werk. Dit leidt weer tot meer interdisciplinair onderzoek en innovatie."

Wat zijn de grootste uitdagingen voor het open access maken van praktijkgericht onderzoek?

"Naast uitdagingen voor open access in het algemeen, zijn er specifieke obstakels voor het open access maken van praktijkgericht onderzoek. Er wordt bijvoorbeeld vaak gepubliceerd in vaktijdschriften die niet altijd mogelijkheden hebben voor open acces publiceren.

Daarnaast wordt praktijkgericht onderzoek vaak gedaan in samenwerking met externe partners, zoals bedrijven, non-profitorganisaties of overheidsinstanties. Deze partners moeten ook overtuigd worden van het belang van open access. Onderzoek kan gevoelige informatie bevatten en er kunnen vragen zijn over intellectueel eigendom en auteursrechten. Daarnaast kunnen er zorgen bestaan over de beoordeling en peer review van open access-publicaties. Tot slot kan ook de financiering een uitdaging zijn, omdat er extra middelen nodig zijn om de publicatiekosten te dekken."

Hoe zorgt de HvA ervoor dat onderzoek vindbaar en toegankelijk is?

"Een nieuwe ontwikkeling is de komst van hét publicatieplatform voor praktijkgericht onderzoek ‘Publinova’. Het platform wordt op dit moment in samenwerking met meerdere hogescholen en onderzoekers doorontwikkeld en zal naar verwachting in de loop van 2024 breder worden uitgerold.

Binnen het hoger beroepsonderwijs wint open access publiceren aan terrein. Er is aan de HvA steeds meer aandacht voor het belang van open wetenschap. Zo zijn er bijvoorbeeld ‘Open Science Coffee Meet-ups’ waaraan iedereen die geïnteresseerd is kan deelnemen."

Welke ondersteuning biedt jij onderzoekers bij (open access) publiceren? En hoe kunnen onderzoekers jou benaderen?

"Ik geef advies en presentaties over open access publiceren en open science principes aan onderzoekers en ondersteuners. Daarnaast geef ik ondersteuning aan onderzoekers en bij het registreren van hun resultaten en andere producten in HvA databases en daarbuiten. Onderzoekers die vragen hebben rondom open access publiceren kunnen bij mij terecht, dan help ik hen om een oplossing te vinden.

Als je een vraag stelt over (open access) publiceren via het contactformulier van de Bibliotheek Vraag het de Bibliotheek - HvA Bibliotheek kom je vanzelf bij mij uit. Maar je mag ook rechtstreeks een mailtje sturen naar a.m.meijer@hva.nl."