Nanda Piersma stopt als lector Responsible IT

Het lectoraat Responsible IT doet samen met de gemeente Amsterdam praktijkgericht onderzoek naar het verantwoord ontwikkelen van digitale technologie voor de stad. Zo worden digitale vraagstukken en oplossingen voor de stad in de praktijk onderzocht en getest, waaronder het toepassen van datakluizen, spraaktechnologie en het digitaliseren van wet- en regelgeving. Maatschappelijke waarden en de menselijke maat zijn altijd het uitgangspunt voor de onderzoekers.

Het thema ‘Responsible IT’ is de afgelopen jaren alleen maar urgenter geworden, signaleert Nanda Pierma bij haar vertrek. “Ik ben ontzettend blij en vooral trots op wat we tot nu toe hebben bereikt met ons team. Tijdens mijn vorige functie als lector Urban Analytics zag ik al de urgentie van het thema Responsible IT. Intussen is de relevantie van dit onderzoek alleen maar toegenomen. Dat zie je ook terug in de groei van het team: waar ik in 2020 als lector startte met een team van vier personen, is het lectoraat gegroeid naar twaalf medewerkers.”

Binnen het lectoraat is de afgelopen jaren werkplaats RITA opgericht (Responsible IT Amsterdam) waarin onderzoekers verantwoorde prototypes en tools maken, in nauwe samenwerking met de opleidingen CMD en HBO ICT. Daarnaast werkt het lectoraat nauw samen met de zeven labs bij andere faculteiten van het CoE Applied Artificial Intelligence. Een andere mijlpaal was de aanstelling van Pascal Wiggers als eerste associate lector bij de HvA (lectoraat Responsible A.I.). Momenteel is het lectoraat ook nog bezig met een aantal PhD- en PD-projecten.

Verantwoorde inzet en ontwikkeling van digitale technologie

“Als team zijn we trots op dat wij daadwerkelijk invulling geven aan het woord ‘verantwoord’ als het gaat om IT”, zegt Piersma. ”Tegelijk weten we dat verantwoord niet makkelijk is. Het is geen kwestie van een checklist afwerken en een vinkje zetten bij ‘nu ben je verantwoord’. Het vraagt een heel andere mindset, die continu aandacht moet krijgen - vanaf het begin tot het eind van een IT-project.”

Voor die mindset brengt het lectoraat verschillende invalshoeken samen: de filosofische insteek, menselijke waarden en IT-kennis van wat maakt een IT-systeem begrijpelijk, betrouwbaar en wat is een goed ontwerp. “Vaak wordt het laatste vergeten. Het is dan een harstikke goed systeem, maar niemand kan ermee werken. Deze designprincipes hebben we nu ook toegepast in de werkplaats RITA. Die combinatie van expertises maakt het heel sterk wat we doen.”

Piersma is er tot slot heel trots op dat het lectoraat zo sterk inzet op werken met studenten bij de HvA-opleidingen. “We willen ook bij de opleidingen zitten, letterlijk in de docentenkamer, zodat we bij elk project nagaan hoe dit zich verhoudt tot waarvoor wij opleiden.”

Het onderzoeksteam heeft de eerste stappen gezet waardoor Responsible IT als waardevol wordt gezien en hierin wordt omarmd, zegt Piersma. “Ik hoop dat mijn opvolger een eigen invulling kan geven aan hoe het nu verder moet. Want we hebben eigenlijk nog heel weinig antwoorden en er zijn veel nieuwe vragen bijgekomen.”

Frank Kresin, decaan van de faculteit Digitale Media en Creatieve Industrie:

“Ik ben Nanda zeer dankbaar voor het enthousiasme en de energie waarmee zij, samen met haar team, een ijzersterk lectoraat heeft ontwikkeld met het thema verantwoorde IT en een CoE over toegepaste AI. Daarmee heeft ze een grote bijdrage geleverd aan het praktijkgericht onderzoek en onderwijs binnen de HvA en ver daarbuiten. Ook is zij als eerste lector toegetreden tot de SER waarmee ze haar - en het hbo - perspectief een plek geeft in de belangrijkste adviesraad voor regering en parlement over sociaal-economische vraagstukken. Ik heb Nanda bovendien leren kennen als een fijne collega met een groot sociaal hart, die zowel de techniek als de mens centraal stelt in haar leven en werk. Dat zie je ook terug hoe zij haar team de ruimte heeft gegeven om te experimenteren en te groeien. Ik ben dan ook zeer verheugd dat Nanda verbonden blijft aan het Centre of Expertise Applied Artificial Intelligence en als kroonlid bij de SER, en aanblijft als lector totdat haar opvolger is aangesteld.”