Blog 4: Waskrijten op je tachtigste: de kracht van kunst

“Lekker ontspannen kleuren, dat vind ik zo fijn! Verslavend werkt het”. Twee dames kletsen wat terwijl ze een kop thee krijgen van een van de vrijwilligers van De Zonnebloem. Ik ben Henny intussen aan het helpen haar spullen klaar te zetten voor de workshop. Voorbeelden van werken van Vincent van Gogh, houtskool, waskrijt, dik papier om op te tekenen. Intussen komen steeds meer mensen binnen. Zelf aan komen wandelen, of met een taxi afgezet bij het Antoniushuis in Noord. “Soms wonen mensen vlak bij elkaar, maar kennen ze elkaar niet. Dan ontmoeten ze elkaar hier en ontstaat er iets moois”, vertelt Henny. Ze verzorgt vandaag een workshop met als thema “Kleur als expressie”. De workshop is onderdeel van “Van Gogh Ontmoet”, het ouderenprogramma van het Van Gogh Museum. In dat project wordt het werk van Van Gogh toegankelijk gemaakt voor een nieuw publiek. Doel is om ouderen te activeren door beleving en beoefening van kunst. De werkwijze draagt bij aan het welzijn van ouderen, want zij ontmoeten elkaar, leren zichzelf uitdrukken en krijgen zelfvertrouwen door mee te doen.

Ik mag meedoen aan de workshop om te ontdekken doe dit project precies werkt. Ik ben benieuwd wat de mensen die meedoen van de workshop vinden. Eigenlijk weet ik dat al voor de workshop goed en wel begonnen is: dit wordt een gezellige middag. Henny neemt de deelnemers mee in het leven van Van Gogh. Vanuit Brabant kwam hij via Parijs in Zuid-Frankrijk. We bespreken het werk “Korenveld met maaier”, die we net in groot formaat hebben opgehangen. Grappig dat bijna alle deelnemers denken dat tussen het korenveld en de heuvels een meer is geschilderd. “Nee hoor,” vertelt Henny, “dat is de muur van het psychiatrisch ziekenhuis waar hij verbleef, in een klooster in Saint-Rém‎y”. We leren over het kleurgebruik en mogen daarna zelf aan de slag. Eerst met houtskool, een landschap in zwart-wit. Daarna met waskrijt, om te ontdekken wat het verschil is als we met kleuren werken.

(tekst loopt door onder foto)

Er ontstaan mooie gesprekken tijdens het tekenen. De landschappen roepen herinneringen op bij de deelnemers. Iemand tekent de omgeving waar zij vroeger vaak ging langlaufen. “Dat kan nu helaas niet meer. Maar ik vond het altijd heerlijk”. Naast haar zit een vrouw die niet meedoet aan de opdracht. Toch zit ze te tekenen. Ze heeft haar eigen materiaal meegenomen en vertelt dat ze vroeger kunstdocent is geweest. Ze komt vooral voor de gezelligheid. Henny helpt de deelnemers intussen een handje en moedigt aan om te experimenteren met kleur. Tekenen gaat niet voor iedereen even gemakkelijk. Toch heeft iedereen zichtbaar plezier in de workshop.

(tekst loopt door onder foto)

We maken een mini-expositie van de tekeningen die gemaakt zijn om de workshop af te ronden. Een bijzonder mooie tekening is van een vrouw die wat moeite heeft haar handen te gebruiken en in een rolstoel zit. Henny wijst op het mooie van haar werk. “Je werkt met links en rechts en hebt door je handicap eigenlijk een mooi handschrift ontwikkeld waarmee je dit bijzondere werk hebt kunnen maken”. De vrouw is zichtbaar geraakt door het compliment. “Ik word er helemaal verlegen van”, zegt ze. Dit moment vat de middag misschien het beste samen. De deelnemers hebben niet zomaar getekend, ze hebben elkaar ontmoet en gaan, trots op wat ze kunnen, terug naar huis.

Met “Van Gogh Ontmoet” biedt het Van Gogh Museum verschillende mogelijkheden voor ouderen, die niet zelfstandig kennis kunnen maken met Van Gogh. Wil je meer weten over de activiteiten, kijk dan eens op www.vangoghmuseum.nl/70-plus.

Blogs en werkveldbezoeken actueel

De werkveldbezoeken passen bij de koerswijziging die het lectoraat in oktober 2018 aankondigde: meer aandacht voor mensen die met dementie te kampen hebben, en meer aandacht voor mensen die opgenomen zijn.